Blog

van limonade naar siroop, van verhaal naar gedicht

  • 15/06/2011  |  Comments (1)

Mijn laatste lesdag met kinderen, twee klassen komen in de biblioheek van Almelo.
Vanwege het succes van de formule in de Mondriaanlessen, doe ik vandaag ook nog een keer: van gedicht naar verhaal, van verhaal naar gedicht.
Het is een uitstekende manier om het verschil tussen verhaal en gedicht letterlijk aan den lijve te ondervinden: hoeveel woorden schrijf je op, wat streep je allemaal weg?
 
We beginnen met de siroop, een kort gedicht van Kees Schipperrs:
 
als je goed
om je heen kijkt
zie je dat alles
gekleurd is.
 
Als je deze woorden achter elkaar zet op een lang stuk behangrol, krijg je een enorme zin.
Er staat hetzelfde, maar wat is er anders als je het zo opschrijft als hier?
 
Daarna heb ik een uiterst sober gedicht van 25 woorden van Gerrit Krol, 'Zomer', uitgesmeerd over 100 woorden: een verhaaltje over een lome zomerdag aan het strand.
Ik vraag de kinderen daar een gedicht van 25 woorden van te maken: onderstrepen welke woorden echt belangrijk zijn, heel korte zinnen maken.
'Mag het ook in minder dan 25?''Ja graag, ik ben benieuwd of je dat lukt!' Hij weet het zeker, maar tobt even later met constructies als  'het verschijnsel oceaan' en '38 graden Celsius'. 'Tellen cijfers ook mee?' 'Ja'. Samen vereenvoudigen we de tekst tot....24 woorden!
 
In de volgende stap lezen we een superkort gedicht van Willen Hussem: 'Zet het blauw van de zee..'. Ze krijgen de opdracht daarvan een schilderinstructie te maken voor hun juf of hun moeder: 'Doop je penseel in de blauwe inkt...'enz.
 
Daarna gaan we werken aan een eigen tekst, over een lievelingskleur. Eerst maken ze een lijstje: waar komt die kleur allemaal voor, bv. welke voorwerpen zijn rood, welke (onderdelen van) mensen, welke dingen uit de natuur, stemmingen? Dan kiezen ze een of twee uit het lijstje (het paarse t-shirt, de gele banaan) en gaan via geleide associatie daar meer over schrijven: een moment, een plek, wat daar voor geuren, kleuren, geluiden, beelden waren. Wat je daar deed/doet, hoe het afliep. Dat wordt eerst een verhaaltje, en daarna een gedicht.
 
Sommigen kunnen al bij de vragen over het lijstje en de associaties niet wachten: ze willen met hun gedicht beginnen! Ik probeer dat te temperen, omdat daar vaak wat obligate teksten uit komen, vol met rijmdwang en cliché's. 'Probeer hier ook aan mee te doen, misschien brengt je dat op nog een mooier idee.' Sommigen gaan in op die uitnodiging, anderen gaan hun eigen gang.
Maar ik ben ervan obertuigd dat juist die ' gestructureerde vrijheid'  van de kleine stappen heel veel kinderen helpt in hun verbeeldingskracht en woordrijkdom. Soms staan leerkrachten daar versteld van: 'Bij mij komt er nooit iets uit'. 'Ik wist niet dat zij dat kon'. Dat is mooi.
Aan het eind van de les van 1.5 uur, laat ik voor de voorleesronde de kinderen de tekst kiezen die zij het mooist vinden gelukt; soms is dat al het eerste gedicht over de zomer.
 
Het gedicht van Marieke (groep 7)
 
Paars meisje
 
een warme dag
aan het strand
 
daar stond iemand
ze was wel mistrieus
 
helemaal in het paars
paars rokje
t-shirt en schoenen
 
ze leek me niet aardig
maar toen lachte ze
 
en was het ijs gebroken
hoewel dat niet kon
met deze warmte.

Comments (1)

Bernique Touw

Hoi Miriam, na twee weken je blog weer eens aangeklikt en meteen val ik in een kersvers artikel. Wat een enig gedicht van Marieke. Mysterieus meisje, ja natúúrlijk, als je op het strand staat met al je kleren aan en dan ook nog in het paars. En de humor in de laatste regels, heerlijk! Dat je jonge kinderen anderhalf uur zo bezig kunt laten zijn, moet een fantastisch gevoel geven. Bernique

Reageer

Door op Verzenden te klikken gaat u akkoord met onze Privacyverklaring (AVG)

Quicklinks